Cumhurbaşkanlığı seçiminde üç adaylı senaryo

Büyük ölçüde kesinleşti: Genel seçim gelecek yıl nisan ve temmuz ayları arasında bir tarihte yapılacak. Kum saati tersine çevrilirken, Cumhur ve Millet ittifakları hem cumhurbaşkanlığı hem de parlamento seçimi için hazırlıklarını sürdürüyor.Cumhur, Millet…

Büyük ölçüde kesinleşti: Genel seçim gelecek yıl nisan ve temmuz ayları arasında bir tarihte yapılacak. Kum saati tersine çevrilirken, Cumhur ve Millet ittifakları hem cumhurbaşkanlığı hem de parlamento seçimi için hazırlıklarını sürdürüyor.

Cumhur, Millet’e göre daha oturmuş bir ittifak.

Cumhurbaşkanı adayı belli.

Ufukta bir dağılma veya eksilme ihtimali görünmüyor. Fakat katılım da beklenmediği için ne siyasal olarak genişleyebiliyor ne de toplumsal tabanını büyütebiliyor.

Millet, CHP ve İyi Parti’den oluşuyor. Ancak Millet’i de içine alan altılı masada altı lider oturuyor. DEVA ve Gelecek’in kendi logolarıyla seçime gireceklerini açıklamasıyla ittifak sarsıntı geçirdi. Millet’in cumhurbaşkanı adayının kim olacağı da belirsizliğini koruyor.

CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu bir adım öne çıkarken; İstanbul ve Ankara büyükşehir belediye başkanları Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş, araştırmalarda Erdoğan’ın önünde görünüyor. Hem de açık ara. “Başbakan olacağım” diyerek rekabetten çekilen İyi Parti lideri Meral Akşener ise hala iddiasını koruyor.

Siyasi manzara böyleyken saygın araştırma kuruluşlarının gerçekleştirdiği anketler ve saha çalışmaları tayin edici oluyor. Bu kuruluşlardan birisi de Prof. Dr. Özer Sencar‘ın sahibi olduğu MetroPoll Araştırma. Her ay anket açıklayan MetroPoll, nisan araştırmasını tamamladı. 14-20 Nisan arasında 26 kentte 2164 kişiyle gerçekleştirdiği araştırma çarpıcı bilgiler içeriyor.

İyi Parti, yüzde 18.6’ya çıktı

Araştırmada, “Bu pazar bir milletvekili seçimi olsa hangi partiye oy verirsiniz?” diye soruldu. Yüzde 25.2’si AK Parti’ye, yüzde 17.6’sı CHP’ye, yüzde 14.6’sı İyi Parti’ye, yüzde 9.7’si HDP’ye ve yüzde 5.7’si MHP’ye oy vereceğini söyledi.

DEVA yüzde 1.5, Saadet ve Yeniden Refah partileri yüzde 1.1’er, Gelecek ve Zafer de yüzde 0.5’er oy alıyor.

Kararsızlar, protestocular ve “Cevap yok” diyenler dağıtılınca tablo şöyle şekillendi:

AK Parti yüzde 32.1’e, CHP yüzde 22.4’e, İyi Parti yüzde 18.6’ya, HDP yüzde 12.3’e,

MHP yüzde 7.3’e, DEVA ise yüzde 2’ye çıktı. Diğerleri yüzde 1.5’in altında.

Bu veri ‘Ömer’in Yolu’ndan dönen ve merkez sağa yönelen İyi Parti’nin yüzde 20’lere tırmandığını ortaya koyuyor. Nitekim katılımcıların yüzde 38.3’ü İyi Parti’yi son zamanlarda geçmişe göre daha başarılı buluyor.

Yavaş, açık ara birinci

Cumhurbaşkanlığı seçim senaryosu ise üç adaylı şekilde soruldu. Yani, Millet İttifakı adayının Cumhurbaşkanı Erdoğan ile HDP’li Selahattin Demirtaş ile yarışması halinde tablonun ne olacağı araştırıldı.

Millet’in adayı, Yavaş olursa…

Yavaş yüzde 44, Erdoğan yüzde 34.3, Demirtaş yüzde 13.3 alıyor.

Aday, İmamoğlu olursa…

Erdoğan yüzde 37.5, İmamoğlu yüzde 36.2, Demirtaş yüzde 13.8 alıyor.

Yavaş, hem Cumhur’dan hem HDP’li seçmenlerden oy topluyor. “Yavaş, HDP’lilerin oyunu alamaz” varsayımı bütünüyle gerçekdışı.

Aday, Akşener olursa…

Erdoğan yüzde 38.6, Akşener yüzde 34.2, Demirtaş yüzde 16.3 alıyor.

Ve aday, Kılıçdaroğlu olursa…

Erdoğan yüzde 40.1, Kılıçdaroğlu yüzde 30.2, Demirtaş ise yüzde 15.2 alıyor.

HDP’nin oyu iki kat artıyor

Araştırmaya göre Erdoğan’ın oyu yüzde 34.3-yüzde 40.1 aralığında değişiyor. Oysaki dört yıl önce cumhurbaşkanlığını yüzde 52 ile kazanmıştı.

Millet’in adayının oy oranı yüzde 44 ile yüzde 30.2 arasında seyrediyor. Önceki seçimde Muharrem İnce ile Akşener’in toplam oyu yüzde 38’i bulmuştu. Muhalefetin daha güçlü olduğu aşikar.

Asıl vurucu olan, HDP’nin artan oyu.

HDP’nin adayı en az yüzde 13.3 oy alıyor.

Oran yüzde 16.3’e çıkıyor.

Demirtaş, 2014 yılındaki cumhurbaşkanlığı seçiminde yüzde 9.7, 2018’de 8.4 almıştı. Görünen o ki HDP, kapatma davasına ve baskılara rağmen oyunu iki katı arttırdı. HDP seçmenini karşısına alan ittifakın seçimi kazanması imkansız. HDP’siz seçim senaryosu yapılamaz.

İkinci tura kalırsa

Cumhurbaşkanlığı seçimi ikinci tura kaldığında Erdoğan, dört adaydan da daha az oy alıyor.

Erdoğan ile Yavaş yarışırsa…

Yavaş yüzde 53.9 alırken, Erdoğan yüzde 36.5’te kalıyor.

Kararsızlar ve protestocuların oranı yüzde 9.

Yavaş HDP’lilerin yüzde 73.2’sinin, MHP’lilerin yüzde 23.1’inin oyunu alıyor.

Erdoğan ile İmamoğlu yarışırsa…

İmamoğlu yüzde 49.7, Erdoğan yüzde 40 alıyor.

Kararsızlar ve protestocular yüzde 9.8.

İmamoğlu HDP’lilerin yüzde 82.6’sının, MHP’lilerin yüzde 8.3’ünün oyunu alabiliyor.

Erdoğan ile Akşener yarışırsa…

Akşener yüzde 43.8, Erdoğan yüzde 41.9 alıyor.

Kararsızlar ve protestocular yüzde 13.7.

Erdoğan ile Kılıçdaroğlu yarışırsa…

Kılıçdaroğlu yüzde 43.3, Erdoğan yüzde 42.5 alıyor.

Kararsızlar ve protestocular ise yüzde 13.5.

Erdoğan hala güçlü

“Bu pazar cumhurbaşkanlığı seçimi olsa, Erdoğan aday olsa seçimi kazanır mı?” diye soruldu. Yüzde 46.3’ü kazanacağını, yüzde 48.6’sı kaybedeceğini söyledi.

Yüzde 5.1 ise cevap vermedi.

Şu halde Erdoğan, hala en güçlü adaylardan.

Nitekim “Erdoğan’a mı, yoksa rakiplerine mi oy verirsiniz?” sorusuna verilen yanıt da bu veriyi doğruladı. Yüzde 31’i Erdoğan’a, yüzde 32’i rakibine oy vereceğini söyledi. Yüzde 33.2’si rakibe bağlı olarak karar verecek.

Millet, Meclis’te önde

Parlamentoda Millet İttifakı’nın belirgin bir üstünlüğü var. Yüzde 45.2’si Millet’e daha yakın olduğunu belirtirken, yüzde 5.9’u iki ittifaka yakın olmamakla birlikte Millet’i tercih edeceğini söylüyor.

Oran, yüzde 51.1.

Yüzde 37.4’ü Cumhur’a yakın olduğunu, yüzde 2.5’i ise iki ittifaka da yakın olmamakla birlikte Cumhur’u tercih edeceğini anlatıyor.

Cumhur, 39.9.’da kalıyor.

Kararsızlar yüzde 9.

Yüzde 72.9’u enflasyon rakamına inanmıyor

Türkiye’nin gidişatı da katılımcılara soruldu. Yüzde 70.8’i son bir yıl içerisinde geçim şartlarının kötüleştiğini söylüyor. Geçim şartları iyileşenlerin oranı yüzde 6.8.

Yüzde 35.9’u temel ihtiyaçlarını karşılayamıyor.

Yüzde 43.7’si sadece beslenme ve barınma gibi ihtiyaçlarını karşılayabiliyor.

Yalnızca yüzde 19.6’sı ihtiyaçlarını alabiliyor.

Yüzde 62.5’i iktidarı, yüzde 23.8’i dış güçleri, yüzde 7.5’i muhalefeti sorumlu tutuyor.

Yüzde 66.2’si hükümetin ekonomiyi düzeltemeyeceğini, yüzde 31’i ise düzeltebileceğini düşünüyor.

Yüzde 59’u Erdoğan’ın ekonomik sorunları çözemeyeceğini düşünüyor. Yüzde 39.1’i ise “Çözebilir” diyor.

Yüzde 72.9’u hükümetin açıkladığı enflasyon oranına inanmıyor.

Yüzde 84.1’i asgari ücretin yeniden düzenlenmesini istiyor.

Erdoğan’ın bu tabloya rağmen hala en güçlü cumhurbaşkanı adayları arasında olması, siyasi bir analizi hak ediyor. Fakat bir diğer gerçek de şu: AK Parti iktidarı boş tencerenin çıkardığı tıkırtılarla sarsılıyor. Muhalefetin çıkaracağı cumhurbaşkanı adayı, bu iktidarın ömrünü kısaltabilir de uzatabilir de.